Een nieuwe studiegepubliceerd in Scientific Reports, biedt de meest diepgaande analyse tot nu toe van hoe klassieke psychedelica (zoals psilocybine van paddo's en LSD) en de drug MDMA (vaak bekend als ecstasy of E) cognitieve functies beïnvloeden tijdens en na gebruik. 

De onderzoekers ontdekten dat deze stoffen zeer verschillende effecten hebben op de hersenen. Terwijl psychedelica de aandacht en de executieve functies aantasten, verstoort MDMA voornamelijk het geheugen. Opwindend genoeg vond het onderzoek ook aanwijzingen dat psychedelica de creativiteit en executieve functies kunnen stimuleren nadat de onmiddellijke effecten van de drug zijn uitgewerkt. Dit effect werd niet waargenomen bij MDMA. 

De verschillen tussen psychedelica en MDMA begrijpen

Nu het gebruik van psychedelica en MDMA toeneemt (voor zowel therapeutische als recreatieve redenen)  is er een groeiende stimulans om hun cognitieve effecten beter te begrijpen, vooral als het gaat om het vaststellen van richtlijnen en verwachtingen binnen een therapeutische setting. 

Zelfs vanuit het perspectief van een leek zijn de effecten van klassieke psychedelica en MDMA behoorlijk verschillend. MDMA staat bekend om de manier waarop het gevoelens van euforie, empathie, emotionele intimiteit en zelfs liefde opwekt. Klassieke psychedelica daarentegen veroorzaken diepgaande veranderingen in waarneming en cognitie, wat bekend staat als een 'trip'.

Foto door Jesse Bauer op Unsplash

Ondanks onze bekendheid met de effecten van deze populaire drugs, zijn de werkelijke mechanismen achter de manier waarop ze cognitieve functies zoals geheugen, aandacht en executieve functie beïnvloeden (dit omvat vaardigheden zoals vooruit plannen en problemen oplossen) werden niet goed begrepen, evenmin als de verschillen tussen de twee.

Patronen vinden in de gegevens

Om deze leemte op te vullen, voerden de onderzoekers een meta-analyse uit. Een meta-analyse is een statistische methode die de resultaten van meerdere reeds bestaande onderzoeken combineert om patronen te identificeren en meer solide conclusies te trekken. Dit specifieke onderzoek was baanbrekend omdat het het eerste in zijn soort was dat de cognitieve effecten van MDMA en psychedelica zo nauwkeurig vergeleek. 

Auteur van de studie Lukas A Basedow zei;

"De acute cognitieve effecten van psychedelica zijn belangrijk om te onderzoeken om schadebeperking en preventie te versterken. Daarnaast kunnen specifieke cognitieve effecten belangrijk zijn voor het therapeutisch gebruik van psychedelica, zoals de geheugeneffecten van MDMA," aldus de onderzoekers. 

Na het doorspitten van onderzoeksdatabases voor studies die zich richtten op de cognitieve effecten van psychedelica en MDMA, vonden ze 122 geschikte studies voor hun kwalitatieve review, waarvan er 31 werden gebruikt voor de kwantitatieve analyse.  

Foto door Michał Parzuchowski op Unsplash

Drie belangrijke cognitieve gebieden

De analyse concentreerde zich op drie belangrijke cognitieve gebieden: cognitieve functie, geheugen en aandacht. Uitvoerende functie verwijst naar cognitieve processen op een hoger niveau, zoals probleemoplossing en planning, geheugen is het vermogen om informatie op te slaan en te onthouden, terwijl attentie heeft betrekking op het vermogen om zich te concentreren en de concentratie vast te houden. De onderzoeken werden vervolgens gecategoriseerd op basis van het moment waarop de cognitieve beoordelingen werden uitgevoerd - tijdens de acute effecten van het medicijn (d.w.z. toen ze 'high' waren), of tijdens de subacute fase (binnen 24 uur nadat de effecten van het medicijn zijn uitgewerkt). 

Het onderzoek identificeerde duidelijke verschillen in de manier waarop psychedelica en MDMA cognitieve functies beïnvloeden. Tijdens de acute, of 'trip'-fase bleken psychedelica de executieve functie en aandacht te belemmeren. Dit betekent dat mensen die onder invloed zijn van psychedelica moeite kunnen hebben met taken die complexe besluitvorming of aanhoudende focus vereisen. Desondanks werd het geheugen minder aangetast door psychedelica, waarbij sommige onderzoeken geen effect rapporteerden. (hoewel het bij anderen wel aanwezig was). 

Psychedelica verbeteren sommige cognitieve functies achteraf

Het meest intrigerende was dat de onderzoekers opmerkten dat zodra het acute effect van het psychedelische middel was uitgewerkt (meestal na 24 uur) sommige cognitieve functies bleken te verbeteren. In het bijzonder ontdekten ze dat de executieve functie en creativiteit mogelijk worden verbeterd tijdens deze subacute (na de reis) fase, vaak liefkozend de 'afterglow' periode genoemd. Deze bevinding suggereert dat psychedelica een speciaal vermogen kunnen hebben om bepaalde cognitieve functies te stimuleren nadat hun onmiddellijke effecten zijn uitgewerkt. 

via Unsplash
MDMA heeft geen 'nagloeiing (geen verrassing voor iedereen die ooit een comedown van ecstacy heeft meegemaakt)

Ter vergelijking: MDMA verslechterde vooral het geheugen tijdens de acute fase, maar had geen noemenswaardig effect op de uitvoerende functie en aandacht. Dit impliceert dat gebruikers van MDMA moeite zouden kunnen hebben met het onthouden van nieuwe informatie of het herinneren van details terwijl ze de drug gebruiken. Interessant genoeg vond het onderzoek geen bewijs van een nagloei-effect met MDMA nadat de effecten van de drug waren verdwenen en de cognitieve functies terugkeerden naar de eerder 'normale' niveaus van de persoon zonder merkbare verbetering. 

Deze bevindingen laten de significant verschillende cognitieve profielen van klassieke psychedelica en MDMA zien. Psilocybine, LSD, enzovoort, lijken tijdelijk de aandacht, focus en executieve functies te verstoren, maar kunnen deze vaardigheden juist verbeteren als de acute effecten van de drug zijn uitgewerkt. 

Uit het onderzoek bleek dat ervaringen onvoorspelbaar kunnen zijn

De onderzoekers zagen echter een aanzienlijke mate van variabiliteit in de bevindingen van de onderzoeken die in de meta-analyse werden gebruikt. 

Basedow vertelde Psypost;

"De meest verrassende bevinding was de heterogeniteit van de resultaten... Hoewel we patronen van stoornissen ontdekten, toonden studies ook vaak geen stoornissen als gevolg van psychedelica, wat aangeeft dat sommige mensen in staat zijn om hun cognitieve vaardigheden te behouden onder invloed van psychedelica."

Deze heterogeniteit (verschil) tussen de resultaten benadrukt de complexiteit van de manier waarop deze stoffen de cognitie veranderen. De effecten van zowel psychedelica als MDMA volgen geen eenvoudig, voorspelbaar patroon en kunnen sterk variëren afhankelijk van factoren zoals de omgeving en context waarin de middelen worden gebruikt, de individuele verschillen tussen gebruikers en de specifieke methodologieën die in de onderzoeken worden gebruikt. Het is deze complexiteit die het trekken van definitieve conclusies over de cognitieve effecten van deze drugs tot een uitdaging maakt. 

Hoe deze bevindingen zowel therapeutisch als recreatief gebruik kunnen informeren

Deze bevindingen hebben belangrijke implicaties voor zowel therapeutisch als recreatief gebruik van de stoffen. Zo zouden de afterglow effecten van psychedelica specifiek gebruikt kunnen worden om de effectiviteit van therapiesessies na de psychedelische ervaring te vergroten - in feite door gebruik te maken van een periode waarin het therapeutische proces het meest effectief kan zijn. 

Wat betreft recreatieve doeleinden kan een beter begrip van de cognitieve effecten van deze drugs bijdragen aan een veiliger gebruik. Dit kan inhouden dat je tijdens het gebruik van psychedelica taken vermijdt waarbij je je aandacht moet houden of beslissingen moet nemen, omdat deze functies tijdelijk aangetast kunnen zijn. Het kan echter zijn dat het nemen van beslissingen volgende dag wordt verbeterd...

"Het belangrijkste voorbehoud is de heterogeniteit die hierboven is genoemd," aldus de onderzoekers. legt studieauteur Basedow uit. "Niet alleen verschilden de resultaten tussen studies, ook de toegepaste methoden waren zeer verschillend. We hebben geprobeerd om de effecten van verschillende testen samen te vatten, maar toekomstige studies zouden zich moeten richten op het gebruik van de meest voorkomende neuropsychologische testen. In toekomstige onderzoeken zou het geweldig zijn om verschillende psychedelica (bijv. LSD en psilocybine) en MDMA direct te vergelijken op dezelfde testen en onder dezelfde omstandigheden om de effecten van verschillende stoffen goed te kunnen onderscheiden."